top of page

"I will always be as difficult as necessary to achieve the best".

Maria Callas

ΤΕΧΝΙΚΗ ΤΗΣ ΦΩΝΗΣ

Τεχνική της Φωνής

H μέθοδός μου βασίζεται κυρίως στην τεχνική του Speech Level Singing (SLS), αλλά και στις βάσεις της οπερατικής τεχνικής του bel canto η οποία δίνει στον τραγουδιστή την απόλαυση της δεξιοτεχνίας της υψηλής περιοχής, στην γνώση των βασικών της Τζαζ και του CVT (Complete Vocal Technique) για τον ήχο του ροκ, όπου κάθε τραγουδιστής πρέπει να γνωρίζει για την κατανόηση των τεράστιων μουσικών δυνατοτήτων της ανθρώπινης φωνής και όχι μόνο την γνώση της  σωστής λειτουργίας του φωνητικού μηχανισμού.  'Ετσι δίνεται πολύ σημαντική πληροφορία και φωνητική εμπειρία για να παράγει μελωδίες, ρυθμούς, αρμονίες, συναισθήματα και ερμηνεία που δίνουν στον τραγουδιστή την δύναμη, την αυτοπεποίθηση  και την ελευθερία.

Δεν τραγουδάς όπως μιλάς, αλλά διατηρείς την ίδια άνεση και ευκολία της θέσης της φωνής όπως όταν χρησιμοποιείς τον καθημερινό λόγο. Ο λάρυγγας μένει χαμηλός και σταθερός και οι χορδές κλεισμένες. Δεν χρειάζεται προσπάθεια, ούτε να σπρώχνεις για να παράγεις τις ψηλές νότες, ούτε να πιέζεις προς τα κάτω για τις χαμηλές. 

Ο καλός χειρισμός της φωνής όπου ο ήχος παραμένει συνδεδεμένος όταν περνάει από την μία έκταση στην άλλη, για την εξάλλειψη όλων των μεταβάσεων (περασμάτων, passagio ή breaks), η λειτουργική αναπνοή, και η μουσικότητα σε ολοκληρώνουν ως τραγουδιστή και μουσικό.

 

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΤΗΣ ΦΩΝΗΣ

Tύποι προβλημάτων στην τεχνική της φωνής: 

Τα θέματα που προκύπτουν απο την έλλειψη τεχνικής καθορίζουν τον τύπο του προβλήματος που επιρρεάζουν την σωστή φώνηση. Οι μεταβάσεις της φωνής σε διαφορετικές περιοχές της έκτασης (ψηλή, μεσαία, χαμηλή) καθορίζουν τους τύπους των φωνών (δεν αναφερόμαστε στις κατηγορίες των ηχοχρωμάτων). Ὀποιες ξαφνικές αλλαγές στην ποιότητα του ήχου που συμβάλλουν στην αδυναμία της της φωνής να κάνει σωστά την μετάβαση, από την στηθική (χαμηλές) στην κεφαλική φωνή (ψηλές) δημιουργούν ανομοιογένεια του ήχου στην πλήρη έκταση. 

Υπάρχουν τρεις βασικοί τύποι φωνών με τεχνικά προβλήματα: Στηθική (chest voice), κεφαλική (head voice), μικτή φωνή (mixed voice). Η μίξη λειτουργεί με την ορθή φυσιολογία του λάρυγγα, των χορδών και την χαλάρωση και ελευθερία ολόκληρου του σώματος. Ετσι δημιουργείται η ομοιογενής φωνή κατά την έκταση. 

 

Τα προβλήματα που συνήθως αντιμετωπίζονται στους τραγουδιστές είναι

1. Τραγούδι με εμπλοκή ακατάλληλων μυών (σφίξιμο): Ο λάρυγγας ανεβαίνει και σφίγγει, και η φωνή συνήθως σταματάει σε βασικές μεταβάσεις (passagio ή πέρασμα), στις γυναίκες στο Bb4 ενώ στους άνδρες στο E4 (ή λίγο ψηλότερα 1 - 2 τόνους). Διακόπτεται η παραγωγή της φωνής (σφίξιμο), να υπάρχει μεγάλη δυσκολία ή και φραγή (σταμάτημα) για να περάσει η φωνή από τις χαμηλές στις ψηλές νότες,

2. Falsetto: Η φωνή στις ψηλές χάνει την δύναμη της, σπάει ο ήχος και μετατρέπεται σε falsetto γίνεται ψιθυριστή απο το άνοιγμα των χορδών. Αυτή η λειτουργία αποκαλείται λανθασμένα "ψεύτικη φωνή".

3. Φωνή χωρίς χαμηλές: η φωνή  αποδίδει μόνο στην ψηλή περιοχή, ενω κατεβαίνοντας εξαφανίζεται.

4. Σπάσιμο της φωνής (κοκοράκι)

5. Ελαφριά μικτή φωνή αλλά αδύναμη και χωρίς ενέργεια.

6. Φωνή χωρίς βιμπράτο λόγω έλλειψης μυϊκής χαλάρωσης.

7. Διάφορα άλλα προβλήματα που προκύπτουν απο υπερκόπωση, ψυχολογικές αιτίες (φόβος, ανασφάλεια, χαμηλή αυτοεκτίμηση κ.α.)

Η φωνή είναι μία! Χρειάζεται χρόνος και υπομονή για να λειτουργήσει η φωνή σωστά. Αλλά πόσο γρήγορος είναι αυτός ο τρόπος;  Με ειδικές ασκήσεις που χαλαρώνουν τους μυικούς σπασμούς του λαιμού, επιτυγχάνεται η ελευθερία και η φωνητική ομοιογένεια, χωρίς μεταβάσεις (περάσματα ή passagio), σε γρήγορο χρονικό διάστημα με την κατάλληλη τεχνική.

Mίξη

Η ένωση των υποεκτάσεων (registers), στηθικής και κεφαλικής φωνής, είναι η "μίξη" που αποφέρει την σιγουριά και την ασφάλεια της φωνητικής υγείας σε όλο το εύρος της, δηλαδή να δίνει δύναμη και σύνδεση στα πιο απαιτητικά και δύσκολα σημεία της έκτασης, καταργώντας τον φόβο και το άγχος αν η φωνή θα πάει πιο ψηλά. Ο τραγουδιστής παύει να τραγουδάει σε χαμηλούς τόνους με μία φωνή χωρίς εξάρσεις και έκφραση. Ο δάσκαλος χρειάζεται να γνωρίζει πως να κάνει τον τραγουδιστή να τραγουδήσει σε όλη του την έκταση με σύνδεση των περασμάτων, με εύκολο τρόπο. Αυτό που χρειάζεται είναι να δουλέψουν οι σωστοί μυς, αυτοί που χρειάζεται να δουλέψουν στο τραγούδι, με μεθοδικό και αποτελεσματικό πρόγραμμα. Η τεχνική του SLS είναι ουδέτερη ηχοχρωματικά, και χρησιμοποιείται για όλα τα στυλ τραγουδιού. Η μίξη είναι το παν στην βασική τεχνική της φωνής.

Είναι μία τεχνική που λειτουργεί αποτελεσματικά και ανταποκρίνεται σε μικρό χρονικό διάστημα, πάντα σχετικά και ανάλογα με το θέμα της κάθε φωνής.

Μέσα από το  SLS έχω εκπαιδευτεί να διδάσκω δάσκαλους φωνητικής όσον αφορά τις τεχνικές της διδασκαλίας, και φέρω τον τίτλο "Speech Level Singing Certified Instructor", μοναδική Αναγνωρισμένη Καθηγήτρια του SLS στην Ελλάδα.

 

 

ΤΖΑΖ

Τζαζ

Η Τζαζ είναι η βάση της σύγχρονης μουσικής εκπαίδευσης που η κατανόησή της βοηθάει τον σύγχρονο τραγουδιστή σε ότι είδος μουσικής τραγουδάει. Η τεχνική του αυτοσχεδιασμού τον βοηθάει να ολοκληρώσει την τεχνική του σε επίπεδο μουσικού οργάνου καλλιεργώντας θέματα τονικής ακρίβειας, κουρδίσματος, ρυθμικής και ακουστικής αντίληψης, αυτοσχεδιαστικής ελευθερίας, διαδραστικότητας με την μπάντα. 

Πέρα απο την Τζαζ ο τραγουδιστής οφείλει να γνωρίζει ότι η κλασσική τεχνική είναι απαραίτητη για να κατανοήσεις ότι η όπερα θεμελίωσε την φωνή ως το τελειότερο μουσικό όργανο. Αξίζει να μελετήσει κανείς τις μεγαλύτερες άριες ή ένα μέρος απο αυτές για να καταλάβει την ανεκτίμητη αξία τους.

Η Τάξη Τζαζ Τραγουδιού που ίδρυσα στο Ωδείο Ατενέουμ  θεμελίωσε την τζαζ φωνητική εκπαίδευση στην χώρα, αλλά η κρυφή μεγάλη μου αγάπη είναι η όπερα και κατ' επέκτασιν το ροκ.

Tεχνική του Βel Canto

Το SLS δεν είναι μία εφεύρεση, αλλά αναπτύχθηκε σταδιακά, έχοντας ως βάση την τεχνική προσέγγιση των μεγάλων τραγουδιστών της όπερας στην Ιταλία, τον 17ο αιώνα, την χρονική περίοδο που αναδύθηκε και αναπτύχθηκε η αυθεντική μορφή του belcanto (που σημαίνει όμορφο τραγούδι), όπου όλοι τραγουδούσαν με μεγάλη ελευθερία και φωνητική μίξη. Τον 18ο και 19ο αιώνα το bel cantο, έφτασε στην αποκορύφωσή του με συνθέτες όπως ο Bellini, παράλληλα, η φωνή διατηρούσε αδιάκοπα την μελωδική κίνηση και χωρίς αλλαγές στην έκταση της. Στην σχολή του bel canto, η φωνή χρησιμοποιείται μέ έναν υγιή, αποτελεσματικό και φυσικό τρόπο, δηλαδή να τραγουδάς τόσο εύκολα, όπως όταν μιλάς, με   "μίξη" (των εκτάσεων της φωνής) με την προϋπόθεση ότι αποτελεί την βάση για την φωνητική παραγωγή του ήχου του SLS, το οποίο μπορεί να θεωρηθεί μία επανασύσταση του bel canto και η αναζωογόνηση του στον σύγχρονο ήχο.

Κατέχω Δίπλωμα Kλασσικού Τραγουδιού, και έχω εκπαιδευτεί στην τεχνική του bel canto. Η μελέτη μου πάνω στις κυριότερες άριες συνθετών, όπως ο Puccini, Bellini, Verdi, Donizzeti, είναι μία βιωματική γνώση που μου επιτρέπει να εφαρμόζω στοιχεία της πάνω στην σύγχρονο τραγούδι, όπου η φωνή χρησιμοποιείται ως μουσικό όργανο.  

Το  bel canto είναι μία υψηλή καλλιτεχνική τεχνική, που οδηγεί στην δεξιοτεχνία. Δίνεται έμφαση σε δύσκολες μελωδικές γραμμές στην πλήρη έκταση της φωνής, αποτελεσματική εκγύμναση τους διαφράγματος, αναπνευστική ικανότητα, ταχύτητα, ευελιξία, ευκολία σε ρυθμικές παραλλαγές, μελωδικότητα, μουσικότητα, δίνοντας έμφαση στον λόγο, και στην απόδοση όλου του φάσματος των συναισθημάτων, το εκφραστικό πάθος,  την κατανόηση του στίχου, την ερμηνευτική αρτιότητα για την βαθειά ερμηνεία του τραγουδιού, και την πνευματικά ισχυρή φωνητική ενέργεια, που εξέλιξε η Μαρία Κάλλας.

Σκοπός μου δεν είναι να τραγουδάει ο τραγουδιστής με τον πομπώδη οπερατικό ήχο, αλλά να εμπλουτίζεται από την εκπληκτική δεξιοτεχνικού επιπέδου τεχνική, αφού οι περισσότερες σύγχρονες τεχνικές όλων των ειδών, βασίζονται στην οπερατική προσέγγιση. Η διδασκαλία μου αποδίδει την γκάμα της κλασσικής δεξιοτεχνίας, χωρίς, σε καμμία περίπτωση, να στυλιζάρει οπερατικά τον ήχο.

 

ΟΡΘΟΦΩΝΙΑ

Ορθοφωνία

Η μέθοδός μου, παράλληλα με τις ασκήσεις της φωνητικής, εμπεριέχει Ασκήσεις Ορθοφωνίας. Βασίζεται, στις βασικές ασκήσεις ορθοφωνίας-φωνητικής του SLS, για την βελτίωση της προφοράς, στην Αγγλική αλλά και σε άλλες γλώσσες σύμφωνα με το Διεθνές Φωνητικό Αλφάβητο. Οι ασκήσεις ορθοφωνίας που διδάσκω ενδυναμώνονται από το σύστημα του ηθοποιού, δάσκαλου, και συγγραφέα του εξαιρετικού βιβλίου "Αγωγή του λόγου", Νίκου Παπακωνσταντίνου, που είχα την τύχη να έχω δάσκαλο, μέ μακρόχρονη παρακολούθηση ιδιαίτερων μαθημάτων που έκανα μαζί του, κατανοώντας τους κανόνες της. Η πολύχρονη εμπειρία μου στην διαδασκαλία του θεατρικού λόγου στο αρχαίο δράμα, σε περιφερειακά θέατρα, μου δίνει την δυνατότητα να μπορώ να διδάξω αποτελεσματικά Ορθοφωνία.

Φωνοθεραπεία με την μέθοδο Voicecraft (Jo Estill)

Το 1996 παρακολούθησα σειρά σεμιναρίων Φωνοθεραπείας (Μέθοδος VoiceCraft / Jo Estill), διάρκειας ενός έτους, με την Ειδική Φωνοθεραπεύτρια Ελπίδα Κουτσουμπάκη, για την ανατομία της φωνής και την αποκατάσταση φωνητικών προβλημάτων (οζίδια, πολύποδες, πάρεση, φλεγμονές, φωνητική κόπωση), δίνοντας την δυνατότητα στον τραγουδιστή να παράγει υγιώς τον ήχο της φωνής στην ομιλία και το τραγούδι. Το Voicecraft είναι μία διδακτική μέθοδος λογοπαθολογίας που εισήχθη στην Αγγλία το 1990, και που αναπτυσσόταν πάνω από 26 χρόνια από την Αμερικανίδα ερευνήτρια της φωνής Jo Estill.

Μπορώ να διορθώσω καταστρεπτικές συνήθειες με ασφάλεια.

 

Παράλληλα, οι σπουδές μου έχουν ενισχυθεί από σεμινάρια σε Ελλάδα, Ευρώπη και Αμερική.

Εντατικά Μαθήματα

Εντατικό Πρόγραμμα Φωνητικής, το οποίο έχει σχεδιαστεί ειδικά για επαγγελματίες τραγουδιστές, οι οποίοι έχουν εντατικό πρόγραμμα συναυλιών, live, παραστάσεων, και απαιτείται η φωνή τους να έχει αντοχή.

Mέσα από την μέθοδό μου, η φωνή ενισχύεται με γρήγορο λύσιμο τεχνικών προβλημάτων, για ασφαλές τραγούδι και γρήγορη φωνητική εξέλιξη, εν όψει σημαντικών παραστάσεων, ηχογραφήσεων για δισκογραφία, πρόγραμμα συναυλιών, με πλήρη ανάλυση και στήσιμο των κομματιών σε όλα τα επίπεδα, για άψογη απόδοση και ταχύρρυθμη εξέλιξη.

Το πρόγραμμα των ασκήσεων σχεδιάζεται ανάλογα με τις ανάγκες του κάθε τραγουδιστή (ἤ ηθοποιοῦ ή χορευτῆ), και διαρκεί δύο ή τρεις ώρες. Περιλαμβάνει τεχνική και εφαρμογή σε κομμάτια, μουσική ανάλυση και ερμηνεία. Τα μαθήματα γίνονται 2 ή 3 φορές της εβδομάδα.

 

Rescue Lesson

Ὀπου και να βρίσκεσαι, στο εξωτερικό ή οπουδηποτε στην Ελλάδα, και δεν έχεις τον χρόνο να κάνεις μάθημα, όταν υπάρχει κόπωση ή κρύωμα και νοιώθεις ότι η φωνή σου σε εγκαταλείπει, μπορούμε να κάνουμε online ενα μαλακό warm-up για να επανέλθει η φωνή σου και να είσαι σίγουρος ότι θα ανταποκριθείς στην παράστασή σου.

ΕΝΤΑΤΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ
RESCUE LESSON
KΛΕΙΣΕ ΜΑΘΗΜΑ

ΣΟΦΙΑ ΝΟΗΤΗ

vocal studio

ΚΛΕΙΣΕ ΜΑΘΗΜΑ 

Eιδικές τεχνικές: Screaming Technique (τεχνική κραυγής) 

Η screaming technique είναι μία ειδική τεχνική η οποία χρησιμοποιείται από τους τραγουδιστές του hard rock, heavy metal, grunge, ὀπως: Led Zeppelin, Alice In Chains, Nirvana, Def Leppard, Dream Theater, Metallica, Sound Garden ή και πιο μελωδικούς metal screamers όπως οι Disturbed, Lamb of God, Linkin Park, Shadows Fall, Avenged Sevenfold ή Godsmack. Συναισθήματα που εκφράζονται, για να αναφέρω μερικά, είναι: υπαρξιακή αγωνία, φόβος, φόβος θάνατου, πάθος για ζωή, καταπίεση, αδικία, σαρκασμός, απόγνωση, απομόνωση, παράνοια, τρέλα, αγώνας, νίκη, ελευθερία. Σε άλλες μορφές τέχνης, την ζωγραφική, μία "βουβή" τέχνη, φέρνω ως παραδειγμα τον πίνακα του Μούνκ, "Κραυγή". Ο Μούνκ, πρόδρομος του εξπρεσιονισμού, (ένας άνθρωπος που μεγάλωσε με τον θάνατο και την αρρώστεια, νοσηλευόταν σε ψυχιατρική κλινική τον καιρό αυτό), ζωγράφισε αυτόν τον πίνακα, αποτυπώνοντας τα συναισθήματά του, όταν ένοιωσε ότι στην φύση δεν ήταν όλα όμορφα, λέγοντας ότι "αισθάνθηκα μια απέραντη κραυγή να διαπερνά τη φύση". Η κραυγή στο τραγούδι είναι ένα σπουδαίο εκφραστικό μέσο, όπου ο καλλιτέχνης εξωτερικεύει με ωμή ειλικρίνεια, συναισθήματά που τον καταδιώκουν ή τον κατακλύζουν, με ήχους που δεν ακούς σε άλλου είδους μουσικές, την τζαζ ή την κλασσική μουσική. Δεν είναι τυχαίο ότι ο κόσμος ταυτίζεται με τέτοιου είδους φωνές. Η τέχνη είναι διεξοδική και λυτρωτική.
Για να γυρίσουμε στην τεχνική της φωνής, είναι επικίνδυνο ένας τραγουδιστής που θέλεί να εκφράζει τέτοια συναίσθηματα με μεγάλη δύναμη, να τραγουδάει χωρίς την βοήθεια της τεχνικής. Οταν δεν γνωρίζει το πὠς να χειρίζεται την φωνή του, και πόσο επιβλαβές μπορεί να γίνει, η μάθηση του χειρισμού της φωνης είναι ζωτικά αναγκαία, περισσότερο απ᾽ όλα τ᾽ άλλα.
Πολλοί "κλείνουν" μετά την πρόβα, το live ή χάνουν ακόμα και τις φωνές τους για αρκετό καιρό, ή για πάντα. Ενας ροκ περφόρμερ πάνω στην σκηνή, ο οποίος κοινωνεί τέτοια συναισθήματα, θα πρέπει να αντέχει, όχι μόνο για μία πολύωρη πρόβα ή για ένα live, αλλά για μιά σειρά συχνών εμφανίσεων, και για πάντα. Ακόμα και διάσημοι τραγουδιστές έχουν πάθει βλάβη στην φωνή τους, ειδικά στις απαιτήσεις μιας παγκόσμιας περιοδείας, από λάθος χειρισμούς, υπερβολική φωνητική δύναμη, φωνητική κόπωση, σωματική κούραση, γι᾽αυτό και η παραγωγή αυτών των ήχων χρειάζεται την σωστή τεχνική και μεγάλη προσοχή την ώρα που τραγουδάει κανείς. Πως είναι δυνατόν ένας κλασσικός δάσκαλος που δεν έχει τραγουδήσει μέταλ, ούτε ακούει μέταλ, μπορεί να διδάξει μέταλ; Από αυτήν την αποψη καταλαβαίνω ότι καμμία μουσική δεν είναι τέλεια, γιατί καμμία δεν μπορεί να εκφράσει τον άνθρωπο, ολοκληρωτικά. Η μέθοδός μου προσφέρει τον καλύτερο και ασφαλέστερο τρόπο να χρησιμοποιήσεις την τραγουδιστική κραυγή, χρησιμοποιώντας την αναπνοή, την σωστή τοποθέτηση, συνδέοντας τα με συγκεκριμένους ήχους, βοηθώντας την φωνή να εκφραστεί με ασφάλεια, υγεία, και την πεποίθηση ότι η φωνή του δεν θα τον προδώσει.

Belting

Στο belting, συνήθως, οι τραγουδιστές σπρώχουν την στηθική φωνή προς τα πάνω, όσο πιο ψηλά μπορεί να πάει, και χρησιμοποιούν πολύ τους μυς του λαιμού, και ακούγεται σαν να φωνάζεις. Ανοίγουν το στόμα πάρα πολύ, σε φάρδος, και σε μετάβαση σπάει σε φαλσέτο (ο ψιθυριστός ήχος), χάνοντας έτσι, την μισή από την έκτασή σου. Το   belting μπορεί να προκαλεσει βλάβη στη φωνή και να περιορίσει την έκταση και την απόδοση του στυλ.  Μέσα από το SLS διδάσκω  "belting", με ασφάλεια, δηλαδή την μεγάλη δύναμη φωνής που απαιτείται σε είδη, όπως: το ροκ, το μπλούζ κ.α.

Από την άλλη κλασσικές μέθοδοι έχουν πρόβλημα στον να κατέβουν, γι᾽αυτό χάνεται η ισορροπία της έκτασης, αφου οι χαμηλές νότες εξαφανίζονται.

Αυτό που κάνει το SLS είναι να ενώνει τις εκτάσεις, στηθική και κεφαλική. Οπότε το να πας ψηλά και να έχεις την πλήρη έκτασή σου, είναι  εύκολο, όπως και  να επιστρέψεις με κατιούσες κλίμακες, χωρίς να χάνεις τις χαμηλές. Με αυτόν τον τρόπο τραγουδάς όλα τα στυλ, αφού ο φωνητικός μηχανισμός δουλεύει σωστά: R&B, Jazz, Pop, Musical, Opera, Rock, Metal. Ολα βασίζονται στο Speech Level Singing. Τραγουδάς με δύναμη και ασφάλεια.

SCREAMING TECHNIQUE
BELTING

  • Φωνητική (Τεχνική της φωνής)

  • Εκπαίδευση της φωνής ως μουσικό όργανο

  • Φωνή με ψυχή! Ερμηνεία

  • Εφαρμογή της τεχνικής στα κομμάτια, σε όλα τα στυλ τραγουδιού: jazz, rock, pop, blues, musical, Ελληνικό τραγούδι  

  • Εξάλειψη της αδυναμίας της φωνής όταν θέλεις να περάσεις στην ψηλή περιοχή (περάσματα)

  • Διεύρυνση της πλήρους έκτασης της φωνής

  • Aνάπτυξη της αναπνευστικής ικανότητας, διάρκεια

  • Κίνηση, Ορθοφωνία και  Φωνητική για ηθοποιούς και χορευτές, όταν χρειάζεται να χορέψουν και να τραγουδήσουν, ταυτόχρονα

  • Προετοιμασία για ηχογραφήσεις, παραστάσεις, ακροάσεις

  • Belting - Χαλάρωση των μυών για φωνητική δύναμη στην πλήρη έκταση της φωνής, χωρίς περιορισμό

  • Ειδικές τεχνικές: Screaming Technique, growls

  • Teacher Training - Αν συναντάς δυσκολίες στο να διδάξεις φωνητική, μπορώ να σε βοηθήσω να διδάξεις καλύτερα και με ασφάλεια, κατανοώντας σε βάθος τεχνικά θέματα

OVER-ALL
bottom of page